België aangeklaagd voor willekeur bij grenspraktijken

Visa in orde, toch vastgehouden

Junior Wasso en Ouiam Ziti zijn twee internationale studenten die over een visum beschikten toen ze de Belgische grens overstaken. Junior kwam om zijn studies aan de UCL voort te zetten, Ouiam om haar broer te bezoeken voor de eindejaarsfeesten. Ze hadden in hun land van herkomst talrijke en kostbare procedures moeten doorlopen om het juiste visum te krijgen. Toen ze in België aankwamen, trok de grenspolitie de geldigheid van de visa in twijfel, hoewel deze door de Dienst Vreemdelingenzaken (DVZ) waren afgegeven.

De DVZ ging vervolgens akkoord met het besluit van de grenspolitie en bracht de twee personen in kwestie naar een detentie centrum met het oog op hun uitzetting uit het grondgebied. Junior bracht uiteindelijk 17 dagen in detentie door en werd drie keer uitgewezen (maar hij weigerde) voordat hij eindelijk aan zijn studie aan de UCL kon beginnen. Ouiam Ziti werd elf 11 dagen vastgehouden.

Een van de advocaten van Junior Wasso en Ouiam Ziti, Meester Marie Doutrepont, legt uit: "De controle op wat er aan de grenzen gebeurt is zeer beperkt. Dit is zonder twijfel de grote blinde vlek in de Belgische migratiewetgeving. De grenspolitie neemt een beslissing door Trivial Pursuit met de persoon te spelen. Deze beslissing wordt dan blindelings bekrachtigd door de Dienst Vreemdelingenzaken zonder verdere controle...”

BELGISCHE LUCHTHAVENS: WETTELOZE ZONES?

Bij hun arrestatie werden Junior en Ouiam afmattend door de grenspolitie ondervraagd. Junior werd ondervraagd over zijn kennis van scheikunde en algemene cultuur, ondanks dat de UCL zijn kennis al voldoende had geacht om zijn studie aan hun universiteit voort te zetten. Ouiam werd ervan beschuldigd niet genoeg geld bij zich te hebben, hoewel zij een bankkaart had en haar broer had bevestigd dat hij tijdens haar verblijf voor haar zorgde.
Hoewel hun situaties verschillend zijn, hebben de gevallen van Junior en Ouiam gemeen dat zij beide het slachtoffer zijn geworden van willekeurige praktijken aan de grens door de bevoegde autoriteiten.

In hun verzoekschrift aan de rechtbank zullen de advocaten aanvoeren dat de luchthavenpolitie buiten haar bevoegdheden is getreden en zich bevoegdheden heeft toegeëigend die niet bij wet zijn voorzien.
Hoewel Junior Wasso uiteindelijk zijn studies aan de UCL kon aanvatten, liep hij nog steeds een trauma op door de manier waarop hij werd behandeld. De stress die zijn detentie veroorzaakte en de brutale pogingen om hem te repatriëren, blijven hem tot op de dag van vandaag achtervolgen. Ook de getuigenis van Ouiam Ziti ondersteunt dit standpunt: ze maakt melding van veelvuldige slapeloosheid en verschillende aanvallen van tachycardie sinds de gebeurtenissen.

Slechts het topje van de ijsberg?

De situatie van Junior Wasso en Ouiam Ziti is geen alleenstaand verschijnsel. In 2021 alleen al ondergingen veel andere mensen hetzelfde lot in Belgische luchthavens. We vermelden hier de gevallen van Yves Yao Kouakou, ook student aan de UCL, Omar Mboup, een Senegalese professor die was uitgenodigd voor een studiebijeenkomst in Nederland, en een Thaise wetenschapper die was uitgenodigd door de Universiteit van Luik, Ragini Upadhayaya Grela, een 62-jarige Nepalese kunstenares… Allemaal personen die naar België zijn gekomen, of via België zijn doorgereisd, die werden gearresteerd en vastgehouden in een detentie centrum, ondanks het feit dat zij over een geldig visum beschikten.

Laten we ook niet vergeten dat de dood van Jozef Chovanek door het totale gebrek aan democratische controle op de plaatsen waar vreemdelingen worden vastgehouden en de ontoereikende waarborgen voor de bescherming van hun grondrechten bijna twee jaar lang in de doofpot werd gestopt, voor dit uiteindelijk in de pers aan het licht kwam.

De dringende nood aan verandering

De advocaten van Junior Wasso en Ouiam Ziti stappen vandaag naar de rechter om vergoeding te eisen van de schade die de Belgische staat hun cliënten heeft berokkend. Los van de uitspraak van de Rechtbank van eerste aanleg in deze twee situaties wordt het hele beleid van gedwongen terugkeer opnieuw ter discussie gesteld.
Er moet dringend meer transparantie komen bij de praktijken aan onze grenzen, om te voorkomen dat zulke situaties zich herhalen. Een democratische en onafhankelijke controle is een onontbeerlijke eerste stap, zodat onze luchthavens niet langer wetteloze zones zijn voor buitenlanders, of zij nu een visum hebben of niet.

Move herinnert eraan dat het recht op vrijheid een grondrecht is dat aan ieder mens wordt toegekend. Een beleid dat gebaseerd is op detentie en detentiecentra is onverenigbaar met de eerbiediging van dit recht. Het is tijd voor een totale paradigmaverschuiving en voor het beëindigen van de detentie van mensen op basis van hun migratiestatus.

_{^{Move, de nationale coalitie van CIRÉ, Caritas International, Vluchtelingenwerk Vlaanderen en JRS België wil een einde maken aan administratieve detentie en het recht op vrijheid opnieuw bevestigen.}}

Voor meer informatie kan je terecht bij Emmanuelle Vinois, coördinator van de Move-coalitie.

• 0497 49 47 85
• @email