Samenleven of overleven: dit zet de federale regering vandaag op het spel

Maatregel treft vooral mensen met subsidiaire bescherming

Mensen die vluchtten voor oorlog, foltering of onmenselijke behandeling, maar geen officiële vluchtelingenstatus kregen omdat ze geen persoonlijk bewijs van vervolging kunnen voorleggen. Deze mensen komen vooral uit landen als Syrië, Jemen of Soedan. Hoewel België hun situatie als ernstig en gevaarlijk erkent, beperkt de nieuwe wet hun kansen om herenigd te worden met hun gezin.

Tot vijf jaar van elkaar gescheiden

Ouders met deze status mogen pas twee jaar na hun erkenning een aanvraag tot gezinshereniging indienen. Omdat de erkenning zelf én het vervullen van de strenge voorwaarden vaak maanden tot een jaar duren, zijn gezinnen in de praktijk soms vier tot vijf jaar van elkaar gescheiden.

Zeina uit Syrië, zelf als 9-jarige maandenlang gescheiden van haar vader, noemt dit onmenselijk: “Op een bepaald moment gaan kinderen hun ouders niet meer herkennen.”

Daarbovenop worden de inkomensvoorwaarden strenger. Een vader met een partner en twee kinderen moet voortaan minstens 2.750 euro netto per maand verdienen om zijn gezin te kunnen laten overkomen — een bedrag dat voor veel mensen onhaalbaar is, zeker voor wie hier van nul moet herbeginnen in sectoren zoals schoonmaak, zorg of logistiek.

De hoop op hereniging houdt jongeren recht

Jongeren zonder ouders moeten zich alleen staande houden. Die dubbele ontworteling — van hun thuisland én hun familie — laat diepe sporen na. Veel jongeren worstelen met schuldgevoelens, stress of concentratieproblemen. De hoop dat hun ouders ooit kunnen komen, houdt hen recht.

Mustafeh uit Syrië, als minderjarige alleen aangekomen in België, getuigt hoe zwaar dat weegt: “Alles alleen moeten doen, zonder armen rond je schouders als het slecht gaat — dat blijft je bij.”

De nieuwe wet maakt gezinshereniging voor jongeren met subsidiaire bescherming volledig onmogelijk. Zij mogen hun ouders niet langer laten overkomen — zelfs niet onder strengere voorwaarden.

In de afwezigheid van hun ouders is een voogd vaak de enige volwassene die hen begeleidt. Die helpt bij de asielprocedure, ondersteunt op school en bij administratie, en is het aanspreekpunt voor hulpverleners. Maar ook met die begeleiding blijven deze jongeren grotendeels alleen — zonder de structurele en emotionele steun van hun gezin.

Voogd Robert Crivit, die sinds 2016 tientallen alleenstaande minderjarige vluchtelingen begeleidde, ziet jongeren letterlijk openbloeien wanneer ze hun ouders terugzien. “Als je hen dat vooruitzicht afneemt, laat je hen achter zonder toekomst,” zegt hij. “Deze wet is juridisch, moreel en menselijk onbegrijpelijk.”

Niet in het belang van het kind

Vluchtelingenwerk vindt het onbegrijpelijk dat de maatregel wordt voorgesteld alsof het in het belang van het kind zou zijn.

Thomas Willekens, woordvoerder van Vluchtelingenwerk, reageert: “Kinderen voorgoed scheiden van hun ouders is fundamenteel in strijd met hun belang — én met het Kinderrechtenverdrag.”

Samenleven of alleen overleven

De federale regering zegt werk te willen maken van integratie, maar deze wet ondermijnt het recht op gezinsleven. In plaats van stabiliteit en perspectief krijgen mensen jarenlange onzekerheid en structurele scheiding opgelegd.

Families horen samen te zijn. 

“Deze wet bepaalt of mensen de kans krijgen om hier samen te leven met hun gezin, of alleen te moeten overleven. Een menselijk beleid houdt gezinnen samen – niet uit elkaar,” besluit Willekens.