Fort Europa: Met Trumpisme gaan we ons migratiebeleid niet op orde krijgen

Terwijl er wereldwijd nog nooit zoveel mensen op de vlucht moesten slaan en de arbeidsmarkten kreunen onder het tekort aan mankracht - volgens Agoria komen we tegen 2030 meer dan 500.000 arbeidskrachten te kort in België - gaat onze samenleving steeds verkrampter om met migratie.

De voorstellen op de Europese top getuigen van paniekvoetbal en symboolpolitiek op de kap van mensen en hun basisrechten.

Een aantal ongemakkelijke waarheden

• Fort Europa bestaat al: jaarlijks sterven duizenden mensen tijdens een gevaarlijke tocht naar veiligheid en stabiliteit. Muren werken trouwens niet, ze kosten alleen mensenlevens en vullen de zakken van mensensmokkelaars. De overgrote meerderheid van de mensen op de vlucht blijft in de regio van herkomst. Europa doet vandaag zeker niet meer dan haar deel.
   
• De Dublinverordening werkt niet als systeem om Europese solidariteit te organiseren. Het legt net een disproportionele last bij een klein aantal grenslanden, die vervolgens een actief beleid voeren om mensen verder te laten trekken binnen de Unie. In de praktijk creëert het Dublinsysteem net grote groepen mensen die, terwijl ze op zoek zijn naar bescherming, op de dool raken binnen Europa. Het is tekenend dat België vandaag verhoudingsgewijs minder Oekraïense ontheemden opvangt dan asielzoekers terwijl voor deze groep het principe van ‘eerste land van aankomst’ niet wordt toegepast.
   
• Deze top heeft de meer dan 3.000 asielzoekers die vandaag niet de opvang krijgen waar ze recht op hebben op geen enkele manier geholpen. De Belgische regering heeft de sleutels in handen om op korte termijn deze opvangcrisis eindelijk op te lossen, wij lijstten deze maatregelen in september al eens op. Dat deze opvangcrisis blijft duren is een politieke keuze, dat die crisis wordt aangegrepen voor een volgend rondje gevaarlijke symboolmaatregelen ook.

Wat had de Europese top dan wel kunnen doen?

• Ze had de krijtlijnen kunnen uittekenen van een werkend Europees solidariteitssysteem op basis van relocatie, financiële compensatie voor landen die veel mensen opvangen en vrijer intern verkeer voor mensen op de vlucht. Hier zouden noodmaatregelen kunnen inzitten voor hulp aan landen die moeite hebben met hun opvangverplichtingen, zoals België.
   
• Ze had werk kunnen maken van veilige en legale toegangswegen voor mensen op de vlucht. Dit is de enige manier waarmee je mensensmokkelaars de wind uit de zeilen neemt. Niemand betaalt duizenden euro’s of waagt zijn of haar leven als er een alternatief is.
   
• Ze had werk kunnen maken van effectieve kanalen voor arbeidsmigratie in overleg met landen van herkomst.
   
• Ze had significante middelen kunnen vragen voor integratieondersteuning en opleidingen voor essentiële sectoren zoals de gezondheidszorg, die kreunen onder het gebrek aan arbeidskrachten.

De Europese Unie wil de ‘Europese way of life beschermen’. We moeten er als samenleving goed over nadenken wat we willen beschermen en waartegen.

Voor Vluchtelingenwerk Vlaanderen staan mensenrechten centraal in het samenlevingsmodel dat we uitgebouwd hebben na de Tweede Wereldoorlog. Dat is de samenleving waar wij samen met vele nieuwkomers trots deel van uitmaken.

We hebben oprecht schrik voor een samenleving die haar ziel uitholt om muren te kunnen bouwen rond een aftakelende leegte. Een samenleving waar mensenrechten niet langer centraal staan.