Organisaties eisen stopzetting ‘kwetsbaarheidscriteria’ niet-begeleide minderjarigen!

Sinds het begin van 2020 is het aantal niet-begeleide minderjarige vreemdelingen (NBMV) dat Fedasil zag binnenstromen erg hoog. In combinatie met de nog steeds geldende coronamaatregelen, zette dit een grote druk op het opvangnetwerk.

Deze niet-begeleide minderjarigen hebben een heel verscheiden profiel. Heel wat onder hen zijn op de vlucht voor oorlog, anderen bevinden zich in België in een situatie waar misbruik van hen gemaakt wordt, nog anderen werden door hun familie aan hun lot overgelaten. Dit alles betekent dat deze groep vaak worstelt met het vertrouwen in overheden. Het is dan ook aan de Belgische instanties om extra aandacht te hebben voor deze bijzonder kwetsbare groep.

Om de druk op het opvangnetwerk wat te verlichten, werd begin 2020 de instroom van minderjarigen buiten de kantooruren aan banden gelegd op basis van zogenaamde ‘kwetsbaarheidscriteria’. Momenteel worden na de kantooruren dus enkel de volgende minderjarigen opgevangen:

•         Meisjes;
•         NBMV met een medische of psychische kwetsbaarheid;
•         Jongens tot en met 15 jaar;
•         Jongeren aan de grens die worden vastgehouden op het grondgebied;
•         NBMV met een beperking;
•         NBMV die mogelijks slachtoffer mensenhandel zijn.

Deze kwetsbaarheidscriteria worden als een ‘operationele noodzaak’ voorgesteld. Nochtans vormen niet-begeleide minderjarigen een bijzonder kwetsbare categorie. Het is dan ook bijzonder kwalijk om een verder onderscheid te maken binnen deze categorie, en bepaalde jongeren te categoriseren als ‘minder kwetsbaar’. Op 15 september stelden we de Belgische staat officieel in gebreke.

Het kabinet van staatssecretaris Sammy Mahdi antwoorde hierop dat men maatregelen heeft genomen, en wilt nemen om de opvangcapaciteit voor NBMV te verhogen. Daarnaast doen de verantwoordelijke diensten hun best om ook voor de jongeren die buiten deze criteria vallen een oplossing te zoeken. De kwetsbaarheidscriteria blijven wel behouden.

Gesloten deur

Als gevolg zal een jongen van 16 jaar die zich nu aanmeldt buiten de kantooruren, hoogstwaarschijnlijk voor een gesloten deur staan. De minderjarigen die niet aan de kwetsbaarheidscriteria voldoen, worden gedwongen de nacht op straat door te brengen en worden hierdoor blootgesteld aan talrijke gevaren. Zo kunnen ze slachtoffer worden van mensenhandel of bestaat de kans dat ze in een ander uitbuitingsnetwerk terechtkomen.

Het weinige vertrouwen tussen deze jongere en de overheid wordt zo tenietgedaan. Zoveel kansen zijn er niet om jongeren veiligheid te bieden binnen een context van misbruik en ontworteling. Dit is volgens Vluchtelingenwerk Vlaanderen en de andere organisaties een schending van onder andere het Internationaal Kinderrechtenverdrag. Daarom besloten we om een collectief beroep in te dienen bij de arbeidsrechtbank van Brussel.

Op 8 november vindt er een eerste zitting plaats in deze beroepsprocedure.