Raad van State schorst onwettige opvangstop voor asielzoekers met een beschermingsstatus

Sinds begin december sluit Fedasil mannelijke asielzoekers met een beschermingsstatus van een ander Europees land uit van de opvang. Dit gaat voornamelijk over Palestijnen die al bescherming genieten in Griekenland. Door deze maatregel krijgen deze mensen om twee redenen geen toegang tot de opvang waar ze recht op hebben. Een eerste reden is omdat ze een alleenstaande, mannelijke asielzoeker zijn. Zij krijgen sinds de zomer van 2023 geen toegang meer tot het opvangnetwerk. Een tweede reden is omdat ze al een beschermingsstatus hebben in een ander Europees land. Dit betekent dat zij zich niet kunnen registeren op de wachtlijst voor opvang.

De Raad van State schorst deze maatregel. Volgens de rechtbank belanden deze mensen door de maatregel in een situatie van grote ontbering. Zij worden namelijk ook niet opgevangen buiten het Fedasil-netwerk. Bovendien is de maatregel onzorgvuldig uitgewerkt. Ze bevat een wijziging aan het wettelijk kader, waardoor ze eerst voorgelegd moest worden voor advies aan de Raad van State. De staatssecretaris deed dit niet, waardoor de Raad de maatregel schorst.

Griekenland niet veilig voor mensen op de vlucht 

Staatssecretaris voor Asiel & Migratie Nicole de Moor nam deze maatregel omdat zij van oordeel was dat de situatie voor mensen op de vlucht in Griekenland veilig genoeg is. Nochtans mogen erkende vluchtelingen uit een ander land volgens Europese wetgeving opnieuw asiel aanvragen in België. Tijdens deze nieuwe asielaanvraag hebben zij een recht op opvang. Vervolgens onderzoeken onze asieldiensten of de beschermingsstatus van dat andere Europese land nog effectief is. Deze asielzoekers doen dan ook niets verkeerd. 

Daarnaast is de situatie voor erkende vluchtelingen in Griekenland niet menselijk. Het is namelijk ontzettend moeilijk voor hen om aan verblijfsdocumenten te geraken. De Griekse instanties vertragen deze procedure. Zonder verblijfsdocument kunnen mensen niet werken, naar school gaan of sociale ondersteuning vragen. Deze schrijnende problematiek in Griekenland wordt bovendien erkend door de Raad voor Vreemdelingenbetwistingen. 

Volgens deze rechtbank is “de situatie voor statushouders in en bij terugkeer naar Griekenland verslechterd en erg precair, waardoor zij kunnen terechtkomen in moeilijke en schrijnende levensomstandigheden met belemmeringen inzake de toegang tot onder andere socio-economische en medische hulp”. 

Kille maatregel getuigt van acuut gebrek inlevingsvermogen 

Deze maatregel treft voornamelijk Palestijnen uit de Gazastrook. Zij bevinden zich al in een ontzettend moeilijke situatie door de oorlog in Gaza. Hen nu op straat zetten tijdens de winter getuigt van weinig empathie of inlevingsvermogen. We zijn dan ook tevreden dat de Raad van State deze kille maatregel schorst. Wij hopen dat er nu een einde komt aan een beleid dat vooral kwetsbare Palestijnen trof. 

Toch blijft het zorgwekkend dat dergelijke beslissingen worden genomen zonder wettelijke basis en met weinig oog voor menselijkheid. Het is nu aan de regering om de opvang terug op orde te brengen en te zorgen dat gelijkaardige uitsluitingen in de toekomst worden vermeden. 

Een volgende stap die deze regering moet zetten is opnieuw opvang voorzien voor alle mannelijke asielzoekers. Laat ons niet vergeten dat de Raad van State de algemene opvangstop voor alleenstaande mannelijke asielzoekers al schorste in september 2023. De staatssecretaris respecteerde deze uitsprak toen niet. Wij hopen dat ze nu wel respect toont voor de rechterlijke macht.