Reactie Vluchtelingenwerk op Vlaams regeerakkoord

Sociale rechten onder druk

De Vlaamse regering stelt voor om sociale rechten afhankelijk te maken van een gevorderde kennis van het Nederlands en de verblijfsduur in België. Bovendien wordt er onderzocht of nieuwkomers pas na vijf jaar in aanmerking kunnen komen voor sociale ondersteuning. Deze maatregelen kunnen grote obstakels creëren voor mensen die hun plek in de samenleving willen vinden. Wij vragen de regering om deze plannen dringend te herzien. Tine Claus, directeur van Vluchtelingenwerk Vlaanderen, benadrukt: “Toegang tot basisvoorzieningen is van groot belang voor nieuwkomers, zodat zij ook kunnen bijdragen aan de toekomst van Vlaanderen."

Taalvaardigheid en integratie

Daarnaast worden de taalvereisten aangescherpt. Verplichte inburgeraars, ouders en sociale huurders moeten voldoen aan strengere eisen om essentiële steun te ontvangen, zoals huurtoeslag of een schoolbonus. De overgrote meerderheid van nieuwkomers is zich bewust van het belang van taal voor integratie, maar het leren van een nieuwe taal vraagt tijd, middelen en ondersteuning. Het stellen van taalkennis als voorwaarde voor toegang tot basisbehoeften creëert onnodige obstakels. Veel nieuwkomers staan voor andere uitdagingen, zoals financiële moeilijkheden en het verwerken van trauma’s. Deze maatregelen kunnen nieuwe burgers verder isoleren in plaats van hen te helpen integreren.

Vluchtelingenwerk beschouwt het als een gemiste kans dat inburgering nog steeds betalend is. Nieuwkomers zijn gemotiveerd om Nederlands te leren en maatschappelijke oriëntatie te volgen. Daarom vindt Vluchtelingenwerk het vanzelfsprekend dat deze cursussen kosteloos worden aangeboden aan nieuwe burgers.

Begeleiding naar werk

Vluchtelingenwerk verwelkomt de aandacht voor betere begeleiding naar werk. Dit biedt nieuwkomers niet alleen een inkomen, maar helpt hen ook om sneller een stabiele basis op te bouwen. Wij hopen dat de regering deze plannen concreet maakt door praktische opleidingen en persoonlijke begeleiding aan te bieden aan nieuwe burgers. We maken ons wel zorgen dat de begeleiding naar werk voor mensen in hun asielprocedure lijkt te verdwijnen.

Samenwerking met lokale besturen

Het regeerakkoord legt de nadruk op een betere samenwerking met lokale besturen, wat een positieve stap is. Lokale besturen staan dicht bij de mensen en spelen een sleutelrol in het integratieproces van nieuwe burgers. De extra middelen die zij krijgen om een lokaal beleid te ontwikkelen zijn dan ook broodnodig. Vluchtelingenwerk wil graag meedenken over de uitvoering van deze plannen en hoopt op investeringen die het samenleven in buurten bevorderen. Tine Claus stelt: “Investeren in buurten gaat verder dan werk, onderwijs en taal. Het gaat om het creëren van gemeenschappen waar iedereen zich thuis voelt. Buurten zijn de plekken waar integratie echt vorm krijgt – waar mensen samenleven, werken en bouwen aan een gedeelde toekomst.”

Nood aan een goede balans

Integratie vraagt om een goede balans. Als we als samenleving strengere eisen stellen aan nieuwe burgers, moeten we ervoor zorgen dat zij ook voldoende kansen krijgen om te slagen. Vluchtelingenwerk ziet mogelijkheden voor de vakministers om deze ambitie waar te maken in hun beleid.

Claus merkt op: “Het Vlaams regeerakkoord zegt dat ‘alleen een verhaal van rechten, plichten en inspanningen aan beide kanten zorgt voor een geslaagde integratie’. Wij zijn het erover eens dat alleen een gezamenlijke aanpak kan leiden tot een Vlaanderen waarin nieuwe burgers en de samenleving elkaar versterken. De extra eisen en het aanhoudende wantrouwen tegenover nieuwkomers creëren echter een ontmoedigende en isolerende omgeving. Het is aan de Vlaamse regering om deze vicieuze cirkel te doorbreken en ook te investeren in kansen, ondersteuning en gemeenschapszin.”