Verloren in Europa: De dreigende gevaren voor niet-begeleide minderjarigen

Tussen 2021 en 2023 werden er in 31 Europese landen maar liefst 51.433 vermissingen van niet-begeleide minderjarigen geregistreerd. Italië stond bovenaan met 22.899 vermissingen, gevolgd door Oostenrijk (20.077) en België (2.241). Het probleem is echter veel groter, aangezien gegevensdeling tussen landen vaak moeizaam verloopt en vele vermissingen ongeregistreerd blijven.

In België, waar het aantal vermiste jongeren alarmerend stijgt, is de situatie vooral ernstig in grote steden zoals Brussel. Hier staat de opvangcapaciteit zwaar onder druk. De meerderheid van deze jongeren komt uit conflictgebieden zoals Afghanistan, Syrië en Oost-Afrika, waardoor zij extra kwetsbaar zijn. Ze lopen het risico slachtoffer te worden van criminele netwerken, mensenhandel en andere vormen van misbruik.

Om deze verdwijningen te voorkomen, moeten we deze jongeren de kans geven zich te stabiliseren in een veilige en vertrouwde omgeving. Dit kan alleen door hen te voorzien van passende opvang en psychologische begeleiding.

Dringende actie nodig

Het Belgische opvangsysteem heeft dringend meer kleinschalige opvang nodig voor kwetsbare minderjarigen. Te vaak verblijven zij in grootschalige, overvolle opvangcentra, waar persoonlijke begeleiding en veiligheid in het gedrang komen. Het tekort aan kleinschalige opvangvormen zoals pleeggezinnen en gezinshuizen belemmert deze jongeren in het opbouwen van een toekomst.

Daarnaast is er een dringende behoefte aan meer voogden die hen begeleiden tijdens hun asielprocedure. In sommige regio's, zoals Brussel, Antwerpen en Limburg, blijft deze behoefte onvervuld.

Wat moet er gebeuren?

Vluchtelingenwerk roept op tot concrete maatregelen op de situatie te verbeteren: 

• Investeren in kleinschalige opvang zoals pleeggezinnen, gezinshuzien en leefgemeenschappen, om jongeren de veiligheid en begeleiding te bieden die ze nodig hebben. 
• Vergroten van de voogdijcapaciteit zodat elke kind een voogd krijgt die hun rechten beschermt en hun welzijn waarborgt. 
• Verbeteren van de samenwerking tussen jeugd-en opvangbeleid, zodat elk kind de zorg krijgt die het verdient, ongeacht afkomst of status. 

Oproep tot actie

"Elk kind verdient een veilige thuis," zegt Tine Claus, directeur van Vluchtelingenwerk. We roepen Belgische beleidsmakers op om dringend actie te ondernemen voor de gepaste opvang en begeleiding van deze kwetsbare kinderen.

Issam, een jongen die momenteel te zien is in het S.M.A.K.-museum in Gent tot januari 2025, blijft tellen en hoopt zijn verloren vrienden terug te vinden. Dit beeld herinnert ons eraan dat achter elk nummer een menselijk verhaal schuilgaat — een verhaal dat om onze actie vraagt.

Philippe Van Cauteren, artistiek directeur van S.M.A.K., voegt toe: "S.M.A.K. heeft een lange traditie van engagement voor vluchtelingen. Het is voor ons van groot belang om deze solidariteit uit te dragen door Issam een thuis te bieden in ons museum, zodat we het werk en de boodschap van Vluchtelingenwerk onder de aandacht brengen."