Claire: ''Ik wilde iets doen om vluchtelingen te helpen''

De Legal Helpdesk, een initiatief van Vluchtelingenwerk Vlaanderen, werkt nauw samen met de balie in Vlaanderen en Brussel om een advocaat aan de asielzoekers toe te wijzen. “Zij kunnen aankloppen bij ons in geval van moeilijkheden of als ze geen contact krijgen met hun advocaat.”

Door de opvangcrisis kon het Bureau voor Juridische Bijstand (BJB) de toestroom van mensen op de vlucht niet meer volgen, noch voor hen het nodige tolkwerk doen. Vluchtelingenwerk Vlaanderen kon daarin, dankzij een arsenaal aan meertalige vrijwilligers, wel tegemoetkomen. De Legal Helpdesk werd op deze manier in april 2022 in het leven geroepen. 

'Wachten is het enige wat ze kunnen doen'

Claire somt een aantal grote bezorgdheden op van de ganse opvangcrisis. Vanuit het menselijke aspect van mensen op de vlucht, is er voor hen al maanden geen opvang. De situatie is ondertussen licht verbeterd. De termijn tussen de registratie en de opvang is korter gezien Fedasil nu meer personeel en meer middelen krijgt. “Ze komen terug om te zien of er iets veranderd is in hun dossier. Wachten is het enige wat ze kunnen doen.”

Vanuit juridische kant moeten de advocaten elke keer opnieuw een procedure opstellen bij de arbeidsrechtbank om de overheid te veroordelen. “Een absurde procedure omdat elk mens recht heeft op een opvangplek, een basisrecht volgens de Europese Verklaring voor de Rechten van de Mens. De overheid werd duizenden keer veroordeeld om opvang aan de vluchtelingen te geven. De overheid ging bijna nooit in beroep tegen deze beslissing.” 

'Het verlamt de arbeidsrechtbank'

De ganse opvangcrisis is de verantwoordelijkheid van de overheid op het einde van de rit. Fedasil roeit met de middelen die ze hebben, maar deze zijn te beperkt. De opvangcrisis kost ook geld. “Er waren duizenden verzoeken. De rechter moet voor elk verzoek een uitspraak doen. Deze uitspraken moeten door een gerechtsdeurwaarder ‘betekend’ worden (dit is persoonlijk overhandigen) aan Fedasil. Het vergt veel middelen aan onze staat; rechters, advocaten, gerechtsdeurwaarders,…” 

Na de betekening van het vonnis door de rechter, moest er bovendien ook een procedure opgestart worden bij het Europees Hof voor de Rechten van de Mens, wat ook daar een grote belasting betekende. Gezien de asielzoekers nu vlugger opvang krijgen, spaart dat de procedures bij het Europees Hof uit.  

"Het is heel mooi om te zien wat we in één jaar hebben ontwikkeld"

Het succes van dit initiatief is volgens Claire de samenwerking tussen het Bureau Juridische Bijstand, Vluchtelingenwerk Vlaanderen en de Balie van advocaten. “De driewieltandem werkt supergoed. Het was een gans proces, maar het is heel mooi om te zien wat we in één jaar hebben ontwikkeld.” 

“Mensen ontmoeten, mensen helpen, voor mij is het ook een win-win”. Het sociale en menselijke aspect is voor Claire heel belangrijk. De communicatie ter plaatse gebeurt vaak tussen de tolk en de asielzoeker, maar met hun lichaamstaal proberen de asielzoekers hun dankbaarheid uit te drukken. Vaak is dat met het hand op het hart. “Ik ontvang veel dankbaarheid.”