Op 6 januari bleek nog maar eens, toen de VDAB de werkloosheidscijfers in Vlaanderen bekend maakte, dat die bedroevend hoog blijven voor mensen met een migratie-achtergrond. Meer nog, deze mensen zijn op onze arbeidsmarkt slechter af dan in om het even welk ander EU-land. Dat blijkt uit onderzoek van Peter De Cuyper (integratie- en arbeidsmarktexpert KU Leuven). In economisch opzicht doen onze bedrijven het goed, maar keer op keer stellen we vast dat ze erg ontoegankelijk blijven voor nieuwkomers en mensen met een migratieachtergrond.

Meer argumenten zijn er niet nodig om de jobkansen voor nieuwkomers hoog op de agenda te houden. De Vlaamse regering wil naar eigen zeggen zoveel mogelijk mensen aan de slag krijgen in de komende regeerperiode. Dan vormen nieuwkomers en mensen op de vlucht alvast een evidente, belangrijke doelgroep waar nog heel veel groeimarge zit op de resultaten. Om beweging te krijgen in de manieren waarop we deze oude kloof kunnen dichten, is wat nieuwe inspiratie handig, menen wij bij Vluchtelingenwerk.

‘Tal van mensen spannen zich in, ondanks structurele barrières, om de bestaande kloof te dichten.’

Achter de bedroevende cijfers zitten immers niet enkel verhalen van kommer en kwel. Tal van mensen spannen zich in, ondanks structurele barrières, om de bestaande kloof te dichten. Zij helpen werkzoekende nieuwkomers, leggen daar creativiteit voor aan de dag en doen dat vaak met succes.

Dit succes zit in het belang van ontmoeting en netwerken. Ze gaan eigenhandig het gevecht aan met de cijfers en tonen op kleine schaal dat dit euvel aanpakken voor een groot stuk een kwestie van bewustzijn en goodwill is. Met de juiste begeleiding en flexibiliteit vinden tal van werkgevers een goede versterking voor hun team in een werkzoekende nieuwkomer. Het is tijd om de werkkansen van nieuwkomers op een positieve manier in het nieuws te brengen.

In het voorjaar van 2018 leidde Vluchtelingenwerk Vlaanderen samen met de VDAB twintig jobcoaches op. Jobcoaches zijn vrijwilligers die gedurende anderhalf jaar actief op diverse plekken in Vlaanderen en Brussel nieuwkomers van heel nabij bijstonden in hun moeilijke zoektocht. Winnend element in hun aanpak was het feit dat zij zélf actief het contact aangaan in plaats van af te wachten.

Zo was er bijvoorbeeld Mohammad. Hij vluchtte drie jaar geleden uit de gevaarlijke situatie in Gaza in Palestina. Samen met jobcoach Anne-Marie vond hij uiteindelijk zowel een woning als een vaste job in Gent. ‘Toen ik in België mijn erkenning kreeg, verhuisde ik naar Lochristi’, zegt Mohammad. ‘Daar leerde ik Anne-Marie kennen tijdens Nederlandse conversatietafels. Ze gaf er aan mij en andere vluchtelingen Nederlandse les.’ Het verhaal van Mohammad, van zijn jobcoach en van andere duo’s, lees je in onze inspiratiegids: ‘jobcoaching door vrijwilligers’.

‘Hoog tijd dat iemands talenten en motivatie bepalen of en waar je gaat werken, en niet een huidskleur of een moedertaal.’

De drempels en oplossingen die jobcoaches zoals Anne-Marie tegenkwamen, leggen een schat van kennis bloot voor anderen die oplossingen zoeken voor dit oude probleem in ons tewerkstellingsbeleid. Hoog tijd dat iemands talenten en motivatie bepalen of en waar je gaat werken, en niet een huidskleur of een moedertaal.

Ervaring leerde ons nog maar eens dat competenties van werkzoekenden in kaart brengen en informatie geven over realistische jobperspectieven één ding is, maar dat er ook een grote hefboom ligt aan de kant van de werkgever. Er bestaat een enorme behoefte aan vorming op alle niveaus op de werkvloeren in ons land. Er is vraag naar ondersteuning inzake meertaligheid, veiligheid en preventie op de werkvloer, de omgang met diversiteit in cultuur en religie en antidiscriminatiebeleid stijgen. In bedrijven waar die openheid bestaat, volgen succesverhalen in het aanwerven van nieuwkomers.

De overheid doet er dus best alles aan om de handen in elkaar te slaan met alle actoren die een bijdrage kunnen leveren. Investeringen en acties bij werkgevers zijn daarin cruciaal, zodat er effectief bruggen kunnen worden gebouwd tussen werkgevers en nieuwkomers. Daar winnen alle partijen bij, en dat is finaal waar economie en tewerkstelling om draait.

_{Verschenen in DeWereldMorgen}