Op stap met Startpunt: “Eerst voelde het wat onwennig. Ik had nog nooit een asielzoeker ontmoet”

Als splinternieuwe stagiaire bij Vluchtelingenwerk Vlaanderen, kreeg ik de kans om een voormiddag mee te lopen met de vrijwilligers van Startpunt. Zij staan iedere ochtend klaar aan het aanmeldcentrum voor asielzoekers om de mensen in de wachtrij in verschillende talen te informeren over de asielprocedure. De vrijwilligers leggen uit wat ze mogen verwachten, waar ze verdere hulp kunnen krijgen en wat hun rechten tijdens de procedure zijn. Omdat er vandaag maar vier vrijwilligers zijn, word ik ook meteen ingeschakeld als informatiepunt.

Eerst voelde het wat onwennig. Ik had nog nooit een asielzoeker ontmoet en ik verwachtte dat er een terneergeslagen of zwartgallige sfeer bij het aanmeldcentrum zou hangen. De mensen in de wachtrij hebben immers al ondenkbare leefomstandigheden doorstaan en nu is hun geduld wellicht op. Toch worden we erg kalm benaderd door de mensen in de wachtrij. Ze stellen vragen als: “Hoe lang moeten we nog wachten?”, “Mag ik het aanmeldingsgesprek van mijn meerderjarige zoon meevolgen?” en “Krijgen we meteen onderdak nadat we ons hebben aangemeld?”

We leggen uit dat alleenstaande mannen vandaag wel asiel kunnen aanvragen, maar dat ze niet meteen onderdak zullen krijgen. De opvangcentra zitten vol, dus krijgen vrouwen, kinderen en andere kwetsbare mensen voorrang. “Het verloopt niet altijd zo vlot,” vertelt een collega achteraf. Vandaag werd iedereen die in de wachtrij stond, binnengelaten. Maar als de rij te lang is, sluit het aanmeldcentrum na een bepaalde tijd de deuren. Anderen moeten de volgende dag terugkomen. “Zeker in de wintermaanden is dat zwaar. Asielzoekers moeten soms urenlang in de kou wachten om vervolgens voor een gesloten deur te staan. In die periode worden politiemensen ingeschakeld om de kalmte te bewaren.”

Hartverwarmende ontmoeting tussen vreemden

De opvallendste persoon van deze voormiddag was geen asielzoeker of vrijwilliger, maar een toevallige voorbijganger. Op weg naar zijn werk werd hij aangesproken door een jongeman. Die vraagt hem waar hij moet aanschuiven om asiel aan te vragen. Ondanks zijn verplichtingen op het werk, besluit de man samen met hem in de rij te wachten. Later vinden we hem terug aan Passage 44, waar de asielzoekers na hun aanvraag het gebouw verlaten. Hij wil de jonge vluchteling koste wat kost opwachten en verder ondersteunen. Zijn toevallige, maar vastberaden beslissing om de jongen te helpen, zorgt voor een hartverwarmend tafereel.

Lees hier meer over Startpunt