In januari besloot de staatssecretaris voor Asiel en Migratie om asielzoekers uit te sluiten die in een andere EU-lidstaat internationale bescherming zochten. Vluchtelingenwerk Vlaanderen is van mening dat deze beslissing onwettig is, maar bovendien onmenselijk. Ze brengt het leven van mensen in gevaar. Het nieuwe systeem is discriminerend voor alleenstaande mannen, aangezien vrouwen en kinderen er momenteel niet onder vallen.

De veronderstelling dat mannelijke asielzoekers niet kwetsbaar zijn en geen opvang verdienen, is oneerlijk en onrechtvaardig. Het Startpunt-team hoorde ontelbare verhalen van mannen die meerdere redenen hebben om andere EU-lidstaten te verlaten. Ze hebben allemaal verschillende verhalen, maar één ding hebben ze gemeen - ze zijn door de staat in de steek gelaten. Hier is het verhaal van een van de mannen die we hebben ontmoet. Een man die per ongeluk in België belandde, die niemand in België kende voor hij daar aankwam en die geschokt was toen hij uit Klein Kasteeltje werd gezet en op straat moest slapen.

Goodluck was een prominent lid van de jongerenafdeling van de Democratische Volkspartij in Nigeria toen de partij de verkiezingen in 2015 verloor. Hij was betrokken op lokaal en nationaal niveau en als gevolg ontmoette hij daarvan veel prominente partijfiguren op verschillende evenementen. Toch kende hij geen van deze politici persoonlijk. Toen een andere partij in maart 2015 aan de macht kwam, vreesde Goodluck voor zijn leven in zijn lokale gemeenschap.

Een paar dagen na de overgang verschenen er politieagenten bij zijn huis om hem te vragen of hij wist waar de voormalige regeringsleider zich ophield. Dat wist hij niet, hij had niet eens het telefoonnummer. Desondanks bleef de politie hem ondervragen tot er op een dag een gewapende overval op zijn huis plaatsvond. Goodluck probeerde te ontsnappen door over het hek in zijn achtertuin te springen, maar hij werd in zijn knie geschoten.

Hij kon zich ondanks de ondraaglijke pijn blijven bewegen, maar kon geen medische hulp inroepen uit angst gearresteerd en gemarteld te worden. Uiteindelijk vond hij een vrouw die hem te hulp schoot. Zij liet hem de nacht in haar hut doorbrengen en gaf hem wat traditionele medicijnen om de wond te ontsmetten. Ze hadden niets om de wond dicht te hechten, dus de volgende dag moest Goodluck zijn reis voortzetten met een open wonde.

"De veronderstelling dat mannelijke asielzoekers niet kwetsbaar zijn en geen opvang verdienen, is oneerlijk en onrechtvaardig"

Het litteken op zijn knie is nog altijd duidelijk zichtbaar en herinnert hem er voortdurend aan waarom hij niet naar Nigeria kan terugkeren. Nadat hij die nacht in de bush had doorgebracht, raadden vrienden aan Nigeria voorgoed te ontvluchten. Ze waren het er allemaal over eens dat hij daar niet veilig was. Eerst ging Goodluck naar Abuja, waar hij zijn vlucht begon te plannen, maar geen van de opties die hem werden voorgelegd waren gemakkelijk. Hij reisde naar Libië waar hij werd gerekruteerd door een militie. Hij herinnert zich dat er slechts twee opties waren - vechten voor de groep of door hen gedood worden. Hij koos ervoor om te vechten, maar het was nooit een strijd waar hij deel van wilde uitmaken. Na enkele maanden vertelde de leider van zijn eenheid dat het tijd was voor hem om de boot te nemen

Goodluck is goed opgeleid en kende de risico's van het oversteken van de Middellandse Zee. Hij wist ook dat hem aan de andere kant nog meer risico's te wachten stonden - Europa is niet voor iedereen een veilige haven! Toen hij in Italië aankwam, was hij niet welkom. Niemand gaf hem raad over zijn rechten of waar hij heen moest. Hij werd verschillende nachten vastgehouden. Toen hij eenmaal vrij was, merkte hij dat iedereen het over Milaan had. Het werd aangeprezen als het land van de mogelijkheden, dus ging hij erheen, maar Milaan was niet zoals het werd beschreven. De enige daad van vriendelijkheid die hij ervoer was die waardoor hij Italië kon verlaten. Een man die hij op het station ontmoette, kocht hem een treinticket naar Duitsland.

Goodluck was gelukkig in Duitsland en als hij kon, zou hij daar gebleven zijn en nooit overwegen om naar België te komen, maar niemand gaf hem die mogelijkheid. Hij vroeg asiel aan en hoewel hem de vluchtelingenstatus werd geweigerd, kreeg hij wel de gedoogstatus. Deze status geeft mensen het recht om voor onbepaalde tijd in Duitsland te wonen en te werken. Als een persoon de status 12 maanden of langer heeft, krijgt hij normaal gesproken een verblijfsvergunning. De betrokkene kan echter op elk ogenblik tijdens de eerste 12 maanden het bevel krijgen het grondgebied te verlaten.

Goodluck werkte 11 maanden bij een bouwbedrijf. Hij was er gelukkig en werkte graag samen met zijn team. Hij leerde Duits en kreeg ook de kans om zijn rijbewijs voor vorkheftruckbestuur te halen. Op een dag belde zijn advocaat hem op dat hij een bevel had gekregen om Duitsland te verlaten en terug te keren naar Nigeria. Aanvankelijk dacht Goodluck dat het allemaal een grote vergissing was. Hij probeerde zijn advocaat uit te leggen dat hij een boete had gekregen en dat hij had overwogen zijn advocaat te bellen om tegen de boete in beroep te gaan, maar dat uiteindelijk na een gesprek met een ambtenaar besloot niet te doen.

De advocaat wist niet of de twee gebeurtenissen verband met elkaar hielden, maar hij was er zeker van dat er niets anders was dat Goodluck kon doen om in Duitsland te blijven. Zijn werkgever bood zelfs aan om verklaringen van goed gedrag af te geven om te proberen hem in het land te houden, maar zijn advocaat zei dat een werkvergunning geen optie was. De enige mogelijkheid was dat hij zou trouwen met een Duits staatsburger of een kind zou krijgen. Goodluck had noch een vriendin noch een kind in Duitsland.

"Toen besefte hij dat de smokkelaar seksuele gunsten wilde voor de reis"

Een paar dagen later deelde zijn buurman hem mee dat er acht politieagenten voor zijn huis stonden. Goodluck voelde zich niet langer veilig en besloot dat hij niet kon terugkeren naar zijn huis of zijn werkplek. Hij ontmoette een smokkelaar die regelde dat hij naar het Verenigd Koninkrijk kon gaan. Hij ontmoette de smokkelaar op een avond en de twee vertrokken in een auto in de richting van het Verenigd Koninkrijk. Maar daar zijn ze nooit aangekomen. De smokkelaar stopte de auto midden in de nacht op een onbekende plaats en zei tegen Goodluck dat hij hem naar een kamer moest volgen. Dat deed hij.

Toen besefte hij dat de smokkelaar seksuele gunsten wilde voor de reis. Goodluck weigerde en vluchtte opnieuw voor het gevaar. Toen hij de plaats verliet, verloor hij het grootste deel van zijn bezittingen, omdat die nog in de kofferbak van de auto van de smokkelaar lagen. Proberen om ze terug te krijgen, was het risico niet waard.

Met slechts een kleine reistas vluchtte Goodluck. Hij vroeg uiteindelijk aan een voorbijganger waar hij was. Hij was geschokt toen hij ontdekte dat hij nog in België was, want hij verwachtte al in Engeland te zijn. Hij ging op weg naar Brussel, waar hij een Afrikaanse collega ontmoette die hem over Klein Kasteeltje vertelde. Die nacht sliep hij in het Noordstation in de hoop de volgende dag onderdak te krijgen bij Fedasil.

Helaas was dit niet het geval. Goodluck ging het Klein Kasteeltje binnen om asiel aan te vragen, maar toen zijn gegevens in het Eurodac-systeem verschenen, kreeg hij te horen dat hij geen toegang zou krijgen tot een opvangcentrum. Hij moest een e-mail sturen naar Fedasil voor op een wachtlijst te komen. Niemand vertelde hoelang hij op de wachtlijst zou staan. Niemand vertelde ook waar hij voedsel kon krijgen of wat hij moest doen als geen enkele ngo hem kon opvangen. Hij werd aan zijn lot overgelaten.

Via Vluchtelingenwerk werd hij doorverwezen naar een advocaat, maar hij bracht bijna twee weken slapend op straat door voordat hij de gerechtelijke beslissing kreeg die hij nodig had om onderdak te krijgen. Dit was niet het onthaal dat hij in België verwachtte. Het is niet het onthaal dat iemand in België verwacht.

"Dat is niet het onthaal dat iemand in België verwacht"

Goodluck verblijft nu in een centrum en is blij dat hij elke nacht een veilige plaats heeft om te slapen. Hij maakt zich verder nergens zorgen over. Hij gelooft in de kracht van positiviteit en dat er goede dingen op zijn pad zullen komen als hij hard werkt en probeert zijn collega's aan het lachen te brengen. Goodluck hoopt zich in België te kunnen vestigen en is al op zoek naar manieren om Frans en Nederlands te leren. Tegelijkertijd hoopt hij een baan te vinden, maar zijn droom is om uiteindelijk vrachtwagenchauffeur te worden. Na alles wat hem in Nigeria overkwam, is hij niet langer geïnteresseerd in een carrière in de politiek en hunkert hij naar een eenvoudiger leven in België.

Goodluck is slechts een van de meer dan tweehonderd mannen aan wie sinds eind januari de toegang tot het opvangsysteem is geweigerd. Deze mannen wordt stelselmatig het recht op opvang ontzegd omdat zij elders internationale bescherming hebben aangevraagd of gekregen. Dit systeem houdt geen rekening met persoonlijke omstandigheden - waarom mensen andere landen in de Europese Unie moesten ontvluchten. Het houdt er ook geen rekening mee dat degenen die worden afgewezen, mensen zijn die recht hebben op een waardig leven in België.

Ongeacht waar iemand is geweest, heeft hij het recht om internationale bescherming aan te vragen en tegelijkertijd heeft de staat de plicht om aanvragers bescherming te bieden tot er een beslissing is genomen over hun status. Kwetsbare mensen op straat laten slapen zonder informatie over waar zij hulp kunnen krijgen, zonder voedsel en zonder geld om voor voedsel of onderdak te betalen, is niet in orde.