We hadden eindelijk onze eerste normale week aan het Klein Kasteeltje. Het voelde heel goed om met mensen te kunnen praten en informatie te delen. Ik had ook het gevoel dat ik deze week veel geleerd had omdat ik mensen ontmoette met nieuwe vragen, die nooit bij me opgekomen waren. Een van de onderwerpen waar ik niet echt over had nagedacht, was de toegang tot medische zorg voor vrouwen die zwanger worden tijdens de asielprocedure.

Dinsdagavond belde een dame mij op om te zeggen dat haar anticonceptie was mislukt en dat zij wilde weten hoe het systeem in België werkte en wat haar mogelijkheden waren. Ik had geen flauw idee. We hebben veel geleerd over het recht op medische zorg en hoe asielzoekers hulp moeten krijgen om hun medische kosten te dekken, maar ik wist niet hoe het gezondheidszorgsysteem in het algemeen werkt. Ik wist ook niets over steungroepen voor vrouwen of waar deze dame terecht kon voor informatie en steun.

Uiteindelijk kreeg ik goede raad van een van mijn collega's en gaf die door aan de dame in kwestie. Toen ik me echter begon te verdiepen in de Belgische gezondheidszorg, ontdekte ik dat het uiterst ingewikkeld en enigszins moeilijk te doorgronden was. Vooral omdat de regels verschillen naar gelang van de regio waar een asielzoeker verblijft. Dit is vooral problematisch omdat asielzoekers tijdens hun procedure natuurlijk van het ene centrum in de ene regio naar het andere centrum in een andere regio kunnen worden overgebracht.

"Als ik mezelf in de schoenen van deze vrouw probeer te verplaatsen, kan ik me niet voorstellen hoe moeilijk het zou zijn"

Als ik me in de schoenen van deze vrouw probeer te verplaatsen, kan ik me niet voorstellen hoe moeilijk het zou zijn om het systeem te doorlopen zonder enige hulp en zonder een van de talen van België te spreken. Mijn enige echte persoonlijke ervaring met het Belgische gezondheidszorgsysteem is het boeken van een PCR-test. Ik moet toegeven dat ik dit een superstressvol en moeilijk proces vond.

Om de situatie in perspectief te plaatsen: ik onderging vier Covid-tests en telkens werd ik met een ander probleem geconfronteerd. Bijna alles had te maken dat ik geen Belgische identiteitskaart heb. De eerste keer had ik de PCR-test nodig om te kunnen reizen. Toen ik echter aankwam en zei dat ik geen nationaal identiteitsnummer had, glimlachte de man achter de balie en zei dat het hem speet. De behandelende arts was met lunchpauze en ik moest dus een half uur tot een uur wachten omdat hij de enige was die mijn paspoort kon controleren en een identiteitsnummer voor mij kon aanmaken.

De dokter kwam eerder terug van zijn lunchpauze. Dat was geweldig. Maar toen ik eindelijk mijn uitslag kreeg, had het lab die per ongeluk toegewezen aan een ander ID-nummer. Dit betekende uiteindelijk dat ik mijn CST niet kon downloaden om naar huis te vliegen en in plaats daarvan mijn geluk moest beproeven en moest hopen dat de douanebeambten in Ierland mijn Franse laboratoriumuitslag zouden accepteren. Gelukkig lukte het, maar ik was erg gestrest. Ik denk dat ik de meesten van mijn collega's die dag op kantoor ook gestrest heb gemaakt!

Drie weken verder gaat de saga verder. Deze keer realiseer omdat ik wel een code kreeg voor een gratis test bij aankomst, maar ik deze niet online kan boeken. Dat gaat alleen met een Belgisch identiteitsnummer, dat ik natuurlijk nog steeds niet heb. Ik probeer dit uit te leggen aan het team dat in het centrum werkt. Ze zijn allemaal even verbijsterd . Uiteindelijk zeggen ze me dat ik maar moet betalen en proberen een terugbetaling te krijgen.

Terugbetalingen zijn niet mogelijk, krijg ik later te horen, maar ze herhalen wel dat de test gratis zou moeten zijn. Zeven dagen na mijn aankomst moet ik een tweede test boeken en ik heb weer hetzelfde probleem en moet uiteindelijk de hulplijn bellen om de afspraak in hun systeem te boeken. Dit lukt, maar dan is er een onverwachte fout en moet de test de volgende dag opnieuw worden gedaan. Dus moet ik opnieuw de hulplijn bellen en vragen of zij alles voor mij willen regelen

Deze keer is er een nieuw probleem, want mijn gratis code is natuurlijk verlopen omdat hij gekoppeld is aan de blundertest van de vorige dag. Het systeem houdt geen rekening met menselijke fouten tijdens het testen. Na een beetje over de situatie na te denken, adviseert de hulplijnmedewerker mij om een nieuwe test te eisen. Ik hoefde niet echt een tweede test te eisen, het personeel was zeer begripvol en had alles binnen een paar minuten geregeld. Het was een lange dag en een nogal ingewikkelde procedure.

"Soms worden heel eenvoudige taken heel snel ingewikkeld als je niet in jouw land van herkomst bent"

Tijdens verschillende van mijn telefoongesprekken was het niet mogelijk om iemand te spreken die Engels sprak, ook al is er technisch gezien een Engelse hulplijn. Dit was voor mij niet zo'n groot probleem, aangezien ik in het Frans kon uitleggen wat ik nodig had en ik ook collega's had die namens mij veel telefoontjes pleegden. Ik kan me echter voorstellen dat het veel moeilijker zou zijn voor iemand die een taal spreekt die minder gebruikelijk is in België, zoals Pashtu of zelfs Spaans.

Het is ook veel moeilijker voor iemand die geen toegang heeft tot het internet en niet kan teruggrijpen naar verschillende websites van de overheid. Ik weet ook absoluut niet wat er gebeurd zou zijn als ik geen identiteitsbewijs kon tonen.

Soms worden echt eenvoudige taken heel snel ingewikkeld als je niet in jouw land van herkomst bent. Ik kan nog steeds niet alles van het Belgische zorgsysteem volledig uitleggen, maar van wat ik las, is het inschrijven voor kraamzorg ingewikkelder dan een Covid-test laten doen.

Om deze en nog vele andere redenen benijd ik de dame die mij heeft gebeld echt niet. Ik hoop dat alles goed komt met haar en dat ze alle steun krijgt die ze nodig heeft van haar maatschappelijk werkster en van het centrum dat mijn collega haar heeft aanbevolen. Hoe dan ook, ik kan me niet voorstellen dat het gemakkelijk voor haar zal zijn.

We moeten haar net als alle andere jonge moeders tijdens de asielprocedure bewonderen om hun kracht, hun geduld en hun vermogen om oplossingen te vinden voor de talloze uitdagingen waarmee zij worden geconfronteerd. Die gaan uiteraard veel verder dan administratieve taken!